Günümüzde Peygamberler şehri olarak anılan Şanlıurfa bu ismin yanı sıra bir müze şehir olarak da nitelendirilebilir. Bunun nedeni ise şehrin neredeyse her noktasında gezilecek bir mekân olmasıdır. Şanlıurfa binlerce yıllık tarihi ile kendisini ziyaret edenleri adeta mest ederek uğurlayan mistik bir şehirdir.
Şanlıurfa tarihi son yıllarda gün yüzüne çıkarılan ve “Tarihin Sıfır Noktası” olarak adlandırılan Göbeklitepe ile birlikte 12 bin yıl öncesine uzanmaktadır. Göbeklitepe’nin henüz hangi amaçla yapıldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak bu konuda çeşitli fikirler öne sürülmektedir. Göbeklitepe ile Şanlıurfa turizmde bambaşka bir boyut kazanmıştır. Şanlıurfa Peygamberler Şehri unvanını ise birçok peygambere ev sahipliği yapmasından dolayı almıştır.
Romalılar, Abbasiler, Hamdaniler, Haçlılar, Eyyubiler, Safeviler gibi birçok devletin gelişimine sahne olan Şanlıurfa Osmanlı İmparatorluğu sonrasında Kurtuluş Savaşı ile ülkemize katılmıştır. Şanlıurfa Kurtuluş Savaşı’nda vermiş olduğu mücadele ile “Şanlı” unvanını da almış ve böylelikle şehrin ismi Şanlıurfa olmuştur.
Şehirde gezilecek birçok mekân bulunmaktadır. Ancak bunların başlıca olanları; Harran, Balıklıgöl, Urfa Kalesi, Göbeklitepe, Aynzeliha Gölü, Halfeti, Reji Kilisesi, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesidir. Antalya Hareketli Güneydoğu turlarımızda rehberlerimiz eşliğinde tüm bu yerleri gezebilirsiniz.
Şehrin yemek kültürü ise daha çok et ürünleri üzerine kurulmuştur. Meşhur lezzetleri arasında Urfa Kebabı, Çiğ Köfte, Lahmacun, Ciğer Şiş gelmektedir.
Şanlıurfa'yı içeren Güneydoğu turlarımıza ulaşmak için tüm turlarımızın listelendiği Antalya Çıkışlı Turlar sayfamıza gözatabilirsiniz!
Şanlıurfa Gezilecek Yerler
Şanlıurfa’nın 44 kilometre güney doğusunda bulunan Harran bir ovanın merkezinde kurulmuştur. Harran tarih boyunca önemli bir lokasyon olarak kabul gören bir yerdir. Bunun birçok sebebi bulunmaktadır. Hz. İbrahim’in şehirde yaşadığı ve onun dokunduğu, yaşadığı birçok yer olduğu kabul edilir. Bu alanlar halk tarafından kutsal kabul edilerek koruma altında bulunmaktadır. Şehir bir dönem Paganizm inancının önemli merkezlerinden olmuştur. Bunların yanı sıra Harran’ın üç büyük felsefe ekolünden biri olduğu kabul edilen “Harran Ekolü” nün çıkış noktası olduğu bilinmektedir. Şehir bu nedenlerden ötürü tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Harran’da konik kubbeli eski evler, Sin Tapınağı, Ulu Cami gibi ikonik eserler görülmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır.
Antalya Çıkışlı Şanlıurfa Turunda Balıklı göl Şanlıurfa için çok önemli olan ve kutsal kabul edilerek korunan alanlardan bir tanesidir. Yaklaşık olarak 150 metre uzunluk ve 30 metre genişliğe sahip olan bu gölde sazan balıkları yaşar. Sazan balıklarına halk tarafından kesinlikle dokunulmaz ve mümkün olduğunca beslenerek iyi bir şekilde bakılır. İmparator Nemrut’un Hz. İbrahim’i ateşe attığı alan olarak bilinen bu göl, Nemrut’un kızı Zeliha’nın da Hz. İbrahim peşinden atlamasıyla yakınlarındaki Aynzeliha gölü oluşur. Özellikle Müslümanlığın dini bayramlarında oldukça yüksek ziyaretçi sayısına ulaşan bu kutsal iki mekân Şanlıurfa ziyaretinde görmeden dönmemeniz gereken alanlardandır.
Urfa Kalesi tahmini olarak M.Ö. 2000 yıllarında yapıldığı tahmin edilmektedir. Kale Neolitik bir yerleşim yerinin üzerine yapılmıştır. Çoğu şehir kalesinde olduğu gibi yüksek bir tepelik alan olan Dambak Tepesi üzerine yapılan bu kale Şanlıurfa’yı tepeden gören bir konuma sahiptir. Kale içerisinde Harran Kapısı, Bey Kapısı, Burç Kalıntıları, Mahmutoğlu Kulesi günümüze kadar ulaşmış kalıntılardandır. Şehir merkezinde yer alan bu kaleyi görmek için yarım gününüzü ayırmanız yeterli olacaktır.
Alman Arkeolog Klaus Schmidt ve arsa sahibi Mahmut Yıldız’ın büyük çabaları ile insanlık tarihini derinden sarsan Göbeklitepe’yi Urfa’ya gittiğinizde mutlaka görmelisiniz. Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önce yapılması ile insanlık tarihine ilişkin birçok şeyi kökünden değiştiren bu alanın keşfedilme hikayesi ise oldukça ilginçtir. Arsa sahibi Mahmut Yıldız’ın tarla sürerken bir objeyi fark etmiş ve bunu Urfa Arkeoloji Müzesi’ne götürmüştür. İlk başta çok fazla dikkate alınmayan eseri Arkeolog Klaus Schmidt’in şans eseri müzede görür. Daha sonra eserin çıktığı alanı öğrenen Schmidt gerekli izinleri alarak kazıya başlar ve Göbeklitepe’yi keşfeder. Göbeklitepe bu keşiften önce de yöre halkı tarafından kutsal kabul edilen bir yermiş. Halk buraya gelerek dua eder ve dilek dilermiş. Göbeklitepe keşfinden sonra yapılan çalışmalarda bölgede benzer yapıda birçok alan olduğu görülmüştür. Bu alanlara ilişkin kazı çalışmalarının da yakında başlaması planlanmaktadır. Göbeklitepe içerisinde üzerinde birçok figür bulunan taşlar bulunmaktadır. Bu taşlar tonlarca ağırlığa sahiptir ve belirli bir düzende sıralanmıştır. Bu taşların taşınarak getirildiği ve ancak nasıl taşındığına ilişkin henüz net bilgi yoktur. Ayrıca arkeologlar bölgenin üzerinin bilinçli olarak toprakla kapatıldığı sonucuna ulaşmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında Göbeklitepe’yi anlayabilmek için mutlaka yerinde görmeli ve incelemelisiniz. Şanlıurfa merkezinden yaklaşık olarak yarım saat uzaklıkta bulunan Göbeklitepe’ye toplu taşıma ile ulaşım da mevcuttur.
Halfeti M.Ö. 855 yıllarından Asur İmparatoru III. Salmanassar tarafından kurulmuştur. Tarihte birçok isimle anılan Halfeti’nin ilk isminin Şitamrat olduğu bilinmektedir. Günümüzde eşsiz yapısıyla ziyaretçilerini büyülemektedir. Şehir Birecik barajının yapımıyla beraber sular altında kalmıştır. Şehir üzerine tekne turları yapılmaktadır. Eğer Halfeti’ye giderseniz bu tekne turlarından birine katılabilirsiniz. Tarih ve doğanın iç içe geçtiği bu eşsiz şehri görmek sizi çok heyecanlandıracaktır.
Reji Kilisesi ya da asıl adıyla Aziz Petrus ve Aziz Paulus Kilisesi önemli bir Süryani kilisesidir. Süryanilerin büyük çoğunluğunun göç etmesine kadar ki süreçte yapı kilise olarak kullanılmıştır. Yapı bir kilise kalıntısı üzerine inşa edilmiştir. İnşa edilme tarihinin ise 1861 yılı olduğu kabul edilmektedir. 2002 yılında itibaren ise kültür merkezi olarak kullanılmaktadır. Kilise taş malzemeden yapılmış olup geniş bir avluya sahiptir. Kentte Süryani cemaatine ait olan tek kiliseyi Urfa gezinizde ziyaret etmelisiniz.
Antalya Çıkışlı Şanlıurfa Turu ile Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ülkemizin köklü arkeoloji müzelerindendir. Müze 1965 yılında kurulmuştur. Uzun yıllar boyunca aynı yapıda hizmet veren müze, 2015 yılında yeni ve daha modern bir yapıya geçiş yapmıştır. 30 bin metrekarelik alandan oluşan yeni Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi içerisinde 14 ayrı sergileme salonu ve 33 adet canlandırma alanı bulunmaktadır. Müzede Göbeklitepe’ye oldukça benzeyen yapısıyla Nevali Çori Tapınağı, Kalkolitik Çağ, Tunç Çağı, Roma dönemi gibi çeşitli dönemlere ait eserler yer almaktadır. İçerisinde oldukça fazla sayıda eser bulunduran müze Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin en kapsamlı müzelerinden birisi olarak kabul edilmektedir.
Şanlıurfa Yeme İçme
Çoğumuz Adana mı yoksa Urfa kebap mı derken kararsız kalırız. Hangisinin acılı olduğu bazen aklımıza takılır. İşte bu sorunun cevabına Urfa Kebabını tanıtırken cevap vermiş olalım. Urfa kebabı Adana kebabına göre daha acısızdır. Ayrıca Urfa Kebabı Adana kebabına göre daha az yağlı yapılmaktadır. Urfa kebabını dürüm veya porsiyon olarak tercih edebilirsiniz. Sizlere tavsiyemiz popüler mekanlardan ziyade daha çok esnaf lokantası veya butik restoranlarda kebap yemenizdir.
Bulgur, domates, sarımsak, et, baharat, salça gibi malzemelerin harmanlanmasıyla yapılan çiğköfte Şanlıurfa’nın ülkemiz mutfağına kattığı önemli lezzetlerdendir. Günümüzde her köşe başında artık bir çiğköfteci restoranı olsa da bu lezzetin asıl denenmesi gereken yer elbette ki Şanlıurfa’dır. Şanlıurfa’da Çiğköfte daha çok etli olarak tercih edilir. Etli çiğköfte yoğrulduktan sonra kısa süre içerisinde tüketilmelidir. Sizde et tüketiyorsanız etli çiğköfteyi denemelisiniz, eğer et tercih etmiyorsanız alternatif seçenek olan etsiz çiğköfteyi tercih edebilirsiniz.
Urfa usulü lahmacun oldukça ülkemiz mutfağının en önemli lezzetlerindendir. Urfa usulü lahmacunun diğer lahmacunlardan farkı domates katılmadan yapılmasıdır. Lahmacunda domates yerine salça kullanılmaktadır. Bu yönüyle Antep ve Adana lahmacunlarından ayrılmaktadır. Fırından çıktığında sıcak sıcak yenirse sizi kendisine tekrar hayran bırakacak bu lezzeti Urfa’ya gittiğinizde mutlaka denemelisiniz.
Şimdi gelelim yıllardır hangi şehre ait olduğu kesinleştirilemeyen bir lezzete. Ciğer şiş ile ilgili olarak Urfa ve Diyarbakır arasında bir çekişme söz konusudur. İki şehirde bu lezzetin kendilerinden çıktığını iddia etmektedir. Ciğer, kuyruk yağı, Urfa biberi ve tuzun birleşimi ile yapılan Urfa şiş ya da diğer ismiyle Urfa kebabı bölge halkı tarafından genellikle sabah saatlerinde tercih edilmektedir. Sabah saatlerinde seyyar tezgahlarda meşhur ustalar tarafından özenle hazırlanarak sunulan bu lezzet sizler için güzel bir kahvaltı olacaktır. Antalya çıkışlı Güneydoğu turlarımızda tüm bu lezzetleri tadabilirsiniz.
Şanlıurfa Gece Hayatı
Urfa gece hayatı denilince akla ilk gelen şey sıra geceleridir. Şanlıurfa halkı tarafından oldukça önemli bir gelenek olarak kabul edilir. Sıra geceleri bilinenin aksine yalnızca eğlence amaçlı yapılmamaktadır. Son dönemlerde Şanlıurfa’ya turistik ilginin artması nedeniyle sıra gecelerinin de turist odaklı olduğu söylenebilir. Ancak sıra geceleri özünde bir saz, söz, adab- muaşeret, cemiyet içerisinde nasıl hareket edileceğinin öğrenilmesi, saygı, sohbet ve muhabbet organizasyonudur. Küçük yaşlardan itibaren Urfalı gençler bu gecelere getirilir ve cemiyet içerisinde nasıl davranacaklarını, nasıl konuşulacağını, türkü ve uzun hava söylemeyi öğrenirler. Bu anlamda sıra geceleri oldukça önemli bir kültürdür. Sizde Urfa’da sıra gecesine katılabilir ve bu kültürü daha yakından deneyimleyebilirsiniz. Şanlıurfa’da sıra geceleri dışında gece hayatını bar, kafe ve türkü bar gibi mekanlarda değerlendirebilirsiniz. Eğer daha sakin zaman geçirmek istiyorsanız yerel kafelerde bir şeyler içebilir veya Balıklı göl kenarında kısa bir gezinti yapabilirsiniz.
Şanlıurfa Hava Durumu
Şanlıurfa’da yıllık ortalama sıcaklık 23 derecedir. Yazları oldukça sıcak ve kurak olan Şanlıurfa, kış aylarında ise oldukça soğuktur. Yaz mevsiminde gittiğinizde yanınızda fazla sayıda t-shirt getirmenizi, kış aylarında ise yanınızda kalın giysiler getirmenizi tavsiye ederiz.
